Ekologia - wody powierzchniowe

                                 

1. Wody powierzchniowe

 

    Niemal cały obszar opracowania znajduje się w zlewni Wolicy dopływu Wieprza. Tylko niewielki NE skrawek należy do zlewni Wojsławki - dopływu Wieprza - i część gminy na SE od działu wodnego II rzędu należy do zlewni Huczwy dopływu Bugu.

 

     Za początek Wolicy przyjmuje się źródło w Tuczępach bijące na wysokości 253 m npm., chociaż najdalej położonym od ujścia punktem jest źródło Kalinówki w Pielakach. Trzy strugi wodne Wolica, Kalinówka i potok z Czartorii zbiegają się wachlarzowato w rejonie Kol. Rogów. Na całej długości rzeka Wolica została uregulowana. Charakterystyczną cechą dorzecza jest silne rozcięcie erozyjne terenu. Z rozcięciem wiąże się bogactwo źródeł. W żadnej innej zlewni w dorzeczu Wieprza nie występują one w takim zagęszczeniu. Źródła są mało wydajne, największe dostarczają średnio kilkanaście litrów na sekundę. Średni spadek Wolicy wynosi 1,8 ‰. Na terenie gminy średni spadek wynosi 4,3 ‰, co charakterystyczne jest dla górnego odcinka rzeki.

Najwyższe średnie przepływy Wolicy występują w marcu, natomiast najniższe w sierpniu. Wolica posiada reżim niwalny (śnieżny) silnie wykształcony, typowy okres wezbrań występuje wiosną (marzec - kwiecień). Średni niski odpływ jednostkowy wynosi 0,75 l/s km2, co świadczy o dużym deficycie wód powierzchniowych.

 

                Na terenie gminy nie występują naturalne jeziora. Brak jest większych zbiorników retencyjnych, jedynie w Grabowcu znajduje się zbiornik o powierzchni zaledwie 0,88 ha. Lepiej przedstawia się sytuacja ze stawami.      

Występują 3 zespoły stawów:

   - w Siedliskach o pow. 28,71 ha

   - w Rogowie     o pow. 23,55 ha

  - w Tuczępach       

 

  2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych

 

                Widoczna jest wyraźna poprawa jakości wód prowadzonych przez Wolicę w latach 1976 - 1997.

 

                      Dane w mg/dm3

 Lata

 

Tlenroz-puszczony

BZT-5

 Azotany

 Fosfor

 Zawiesina ogólna

 

Miano  coli

 

1976-81

6,1

4,2

1,05

1,11

52

0,012

1982-86

6,7

3,5

0,87

0,95

51

0,016

1987-91

10,1

2,9

0,78

0,22

40

0,077

1992-94

8,5

3,6

0,07

0,28

48

0,091

1995-97

9,4

1,7

0,05

0,21

34

0,393

 

 

Zanotowano znaczną poprawę wszystkich wskaźników, jednak nadal w obrębie gminy Grabowiec Wolica prowadzi wody mocno zanieczyszczone (III klasa czystości - z/w na zawiesinę ogólną i fosfor ogólny).

 

                W 1996 r. ścieki do wód powierzchniowych na terenie gminy odprowadzał tylko jeden zakład - AGRO-FIRMA WGR Nowosiółki w Szystowicach.

Były to ścieki przemysłowe mechaniczne oczyszczone w ilości 6 528 m3

 

ładunek zanieczyszczeń

BZT-5                        9 283

Zaw. ogólna                920

ChZT-Cr  13 872

 

Zakład nie został zaliczony jako istotne zagrożenie czystości wód zlewni Wieprza.

 

2. Wody podziemne

 

                W obrębie opracowania występują dwa poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kredowy.

 

                Poziom czwartorzędowy posiada swobodne zwierciadło. Zasilany jest przez infiltrację wód opadowych, posiada tendencje do obniżania się,        a nawet zanikania. Wody tego poziomu narażone są na zanieczyszczenie powierzchniowe - tak pod względem fizyko - chemicznym, jak      i bakteriologicznym. Wody gruntowe nie odgrywają większego znaczenia gospodarczego.

 

                Poziom kredowy - środowisko skalne tworzy seria skał osadowych górnej kredy. Piętro wodonośne charakteryzuje się szczelinowo - porowymi        warunkami gromadzenia i przepływu wód. Wody tego poziomu zostały     zaliczone do Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 407.

                Zwierciadło wody poza dolinami rzecznymi ma na ogół charakter swobodny. Wody naporowe piętra kredowego występują w strefach dolin, gdzie są przykryte osadami czwartorzędowymi wypełniającymi kopalne doliny. Przeciętna wydajność całkowita studni wierconych waha się od 4 m3/h/lm depresji (w kredzie piszącej i marglach miękkich) do 27 m3/h/lm depresji   (w twardych marglach i opokach).

                Najwyższe wydajności całkowite i jednostkowe uzyskiwane są w strefach dolin rzecznych, a najniższe na wierzchowinach.

 

     Na terenie gminy Grabowiec nie prowadzi się monitoringu wód podziemnych. Cały obszar gminy został zaliczony do Obszaru Wysokiej Ochrony GZWP. W dokumentacji hydrogeologicznej opracowanej dla GZWP nr 407    w obrębie gminy wyróżniono 3 kategorie potencjalnego zagrożenia wód podziemnych piętra kredowego:

 

 -              bardzo silnie zagrożone   -              przesączalność       < 2   lat

 -              silnie zagrożone              -              przesączalność       2-5   lat

 -              średnio zagrożone          -              przesączalność       5-25 lat

 

      Za bardzo silnie zagrożone uznano obszar stoków z wychodzącymi na powierzchnie warstwami kredowymi lub przykrytymi cienką warstwą lessu. Niemal cały obszar z wyjątkiem dna doliny Wolicy i niewielkich skrawków       został zaliczony do silnie zagrożonych zanieczyszczeniem wód podziemnych.

 

    W związku z położeniem gminy w obszarze wododziałowym spływ wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych odbywa się od wododziału     do rzek drenujących - Bugu i Wieprza, dlatego ograniczone jest zagrożenie dostawania się zanieczyszczeń z sąsiednich terenów.

 

Obiekty zagrażające jakości wód podziemnych, to „dzikie wysypiska”:

 

-              ok. 200 m na SW od mostu w Grabowcu Góra obok boiska  sportowego (niewielkie zagrożenie);

-              w sąsiedztwie rezerwatu „Wygon Grabowiecki”;
-              stacja paliw w Grabowcu;

-              wsie bez kanalizacji.


                (Na podstawie Studium zagospodarowania przestrzennego gminy Grabowiec)