SZATA ROŚLINNA

Rezerwaty przyrody i parki

Gmina Grabowiec położona jest w środkowej części mezoregionu Działy Grabowieckie należącego do prowincji Wyżyna Wschodniomałopolska i makroregionu Wyżyna Wschodniowołyńska (wg regionalizacji fizyczno - geograficznej Polski) - w strefie wododziałowej dorzecza Wieprza i Bugu.  
        Obszar opracowania zaliczony jest do subwołyńskiego okręgu botanicznego z bogactwem gatunków kierunkowych i geograficznych oraz krajowego węzła ekologicznego K-22 w sieci PL-ECONET. Występuje tu unikalna fauna i flora kserotermiczna, a w szczególności rezerwaty, pomniki przyrody oraz Skierbieszowski Park Krajobrazowy.
         W granicach administracyjnych gminy zlokalizowane są obszary  i obiekty chronione prawem: Rezerwat przyrody Rezerwat „Rogów”  położony w miejscowości Rogów, powierzchnia  0,95 ha - stanowi ostoję przyrody rangi europejskiej w systemie CORN.
 Potencjalną roślinność naturalną na obszarach wierzchowinowych stanowią subkontynentalne grądy lipowo - dębowo - grabowe małopolskiej odmiany wyżynnej - w dolinach zbiorowiska łęgowe niżowych siedlisk umiarkowanie zabagnionych - łęgi jesionowo - olszowe.  Utworzony został Zarządzeniem MLiPD z dnia 13.X.1965 r. (MP Nr 65, poz. 373).   

Rezerwat „Wygon Grabowiecki"  w miejscowości Grabowiec Góra, powierzchnia 6,38 ha - stanowisko susła perełkowanego. W związku z zarastaniem bujną roślinnością trawiastą i samosiewem drzew i krzewów zmniejsza się liczebność susła. 
 

Rezerwat utworzony został Zarządzeniem MOŚZNiL z dnia 13.XII.1995r. (MP Nr 5, poz. 62). 
 

1. Dąb szypułkowy, nr nr ewidencyjny 129, lokalizacja w parku podworskim  w pobliżu kaplicy w Skomorochach Dużych.  Ustanowiony Orzeczeniem Nr 3 Wojewody Zamojskiego  z 14.XII.1987 r. (Dz. Urz. Woj. Zamojskiego  z 1988 r. Nr 1, poz. 2).

2. Modrzew europejskinr ewidencyjny 130, lokalizacja w parku podworskim w Szystowicach. Ustanowiony Orzeczeniem Nr 3 Wojewody Zamojskiego z 14.XII.1987r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego z 1988 r. Nr 1, poz. 2) 

3. Wiąz górski, nr ewir - nr ewidencyjny 131, lokalizacja w parku podworskim  w Szystowicach.  Ustanowiony Orzeczeniem Nr 3 Wojewody Zamojskiego z 14.XII.1987r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego z 1988r. Nr 1, poz. 2) 

4. Buki pospolite szt.   - nr ewidencyjny 132, lokalizacja w parku podworskim w Grabowczyku. Ustanowiony Orzeczeniem Nr 3 Wojewody Zamojskiego z 14.XII.1987r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego z 1988r. Nr 1, poz. 2) 

5. Topole białe szt. 2,  - nr ewidencyjny 133, lokalizacja w parku podworskim nad stawem w Szystowicach.  Ustanowiony Orzeczeniem Nr 3 Wojewody Zamojskiego  z 14.XII.1987r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego  z 1988 r. Nr 1, poz. 2) 

6. Brzozy brodawkow  - nr ewidencyjny 161, lokalizacja w parku podworskim w Grabowczyku.   Ustanowiony Orzeczeniem Nr 1 Wojewody Zamojskiego  z 2.XII.1988r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego z 1988r. Nr 16, poz. 152) 

7. Kasztanowiec biały, nr ewidencyjny 162, lokalizacja w parku podworskim w Grabowczyku. Ustanowiony Orzeczeniem Nr 1 Wojewody Zamojskiego z 2.XII.1988r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego z 1988r. Nr 16, poz. 152) 

8. Kasztanowiec biały, nr ewidencyjny 163, lokalizacja w parku podworskim w Skomorochach Dużych.  Ustanowiony Orzeczeniem Nr 1 Wojewody Zamojskiego  z 2.XII.1988r. (Dz.Urz.Woj. Zamojskiego  z 1988r. Nr 16, poz. 152) 

9. Buk pospolity, nr enr ewidencyjny 166, lokalizacja przed frontem dworu  w Szystowicach.  Ustanowiony Orzeczeniem Nr 1 Wojewody Zamojskiego z 2.XII.1988 r. (Dz. Urz. Woj. Zamojskiego  z 1988 r. Nr 16, poz. 152)

10. Źródełko, nr ewidencyjny 262, powierzchnia 0,03 ha, lokalizacja  w dolinie rzeki Kalinówka w miejscowości Grabowiec Góra 
 Ustanowiony Rozporządzeniem Nr 21 Wojewody Zamojskiego  z 20.VII.1992 r. (Dz. Urz. Woj. Zamojskiego Nr 15).

 (Na podstawie Studium zagospodarowania przestrzennego gminy Grabowiec)
 Obszary i obiekty chronione
  
     

 2. Park krajobrazowy
 
- SKIERBIESZOWSKI PARK KRAJOBRAZOWY 
 
o pow. 25 830 ha powołany Rozporządzeniem Nr 9 WZ z 23 stycznia 1995 r. (Dz.Urz. Woj. Zamojskiego Nr 2, poz. 25) w celu ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych, historycznych i kulturowych o powierzchni 25 830 ha na części obszarów gmin Grabowiec, Miączyn, Izbica, Sitno, Skierbieszów i Stary Zamość. 
W celu zabezpieczenia Parku Krajobrazowego przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych utworzono otulinę o powierzchni      8 707 ha na części obszarów gmin: Grabowiec, Izbica, Skierbieszów, Sitno i Stary Zamość.
 
Wyznaczając granicę uwzględniono wyjątkowe walory przyrodnicze takie, jak:
-          lasy bukowe przy północnej granicy zasięgu
-          stanowiska i skupiska roślin chronionych
-          wyróżniającą się od pozostałej w tej części kraju rzeźbą terenu.
 
 
3 Obszar chronionego krajobrazu.
 
Gmina bezpośrednio graniczy od północy z Grabowiecko - Strzeleckim Obszarem Chronionego Krajobrazu.

Szata roślinna
        Obszar opracowania został zaliczony do subwołyńskiego okręgu botanicznego i podokręgu Działy Grabowieckie. Podokręg ten chara kteryzuje się bogactwem gatunków kierunkowych - 188 gatunków, jak również licznie jest reprezentowany przez gatunki geograficzne - 446 gatunków.  

Udział gatunków z poszczególnych elementów kierunkowych przedstawia się następująco:    

- borealne          98    

- środkowoeuropejskie        164    

- górskie                           27    

- atlantyckie                       6    

- pontyjskie                      96    

- śródziemnomorskie            17    

- południowosyberyjskie       38     

W obrębie gminy stwierdzono występowanie następujących gatunków roślin chronionych:     -  we wcześniej proponowanym rezerwacie „Czechówka” (jest to węzeł ekologiczny regionalnego korytarza ekologicznego dla fauny i flory leśnej, stanowiącego połączenie kompleksów leśnych po obu stronach rzeki Wolicy z lasami Strzeleckiego Parku Krajobrazowego) - oddział   nr 150 nadleśnictwa Strzelce (obecnie nie znajduje się na liście rezerwatów projektowanych):              

-     śnieżyczka przebiśnieg              

-       wawrzynek wilczełyko              

-       żywiec gruczołowaty      

-       żywiec cebulowaty              

-    w rezerwacie „Rogów” (uznany za ostoję przyrody rangi europejskiej w systemie CORIN):              

-    dziewięćsił popłocholistny              

-      len złocisty                

-      żmijowiec czerwony                

-      ostrożeń panoński                

-      miłek wiosenny                

-      oman szorstki                

-      zawilec wielkokwiatowy                

-      wisienka karłowata                

-      ożota zwyczajna      

Potencjalną roślinność naturalną na obszarach wierzchowinowych  stanowią subkontynentalne grądy lipowo - dębowo - grabowe małopolskiej odmiany wyżynnej.

W obrębie doliny Wolicy są to zbiorowiska łęgowe niżowych siedlisk umiarkowanie zabagnionych

- łęgi jesionowo

- olszowe.  

 
Parki wiejskie

 - Dańczypol - szczątkowo zachowany park dworski o pow. - 3,5 ha; 

- Grabowczyk- park krajobrazowy o pow. 9 ha wykorzystuący pozostałości regularnego ogrodu; 

- Hołużne - park krajobrazowy o pow. 6 ha z przepływającym malowniczym strumieniem; 

- Ornatowice -   pozostałości parku dworskiego o pow. 5 ha; 

- Siedlisko - park krajobrazowy o pow. 3 ha ze stawami; 

- Skomorochy Duże - park krajobrazowy o pow. 9 ha ze stawem; 

- Szystowice    - park krajobrazowy o pow. 4 ha. 

 
Parki krajobrazowe

 Skierbieszowski Park Krajobrazowy położony na części gminy Grabowiec - ok. 620 ha (2,4 % pow. parku),  obejmujący również część gmin: Miączyn, Izbica, Sitno, Skierbieszów i Stary Zamość, wraz z otuliną na części obszarów gmin: Grabowiec - ok. 720 ha (8,3 % pow. otuliny), Izbica, Skierbieszów,  Sitno i Stary Zamość.      

Powierzchnia Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego - 25 830 ha.  

Powierzchnia Otuliny Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego - 8 707 ha.  Skierbieszowski Park Krajobrazowy powołany został Rozporządzeniem Nr 9 Wojewody Zamojskiego z 23.I.1995 r. (Dz. Urz. Woj. Zamojskiego  z 1995 r. Nr 2, poz. 25) wraz z otuliną w celu ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych, historycznych i kulturowych przed wpływem czynników zewnętrznych. 
Obszar chronionego krajobrazu gmina bezpośrednio graniczy    od strony północnej z Grabowiecko - Strzeleckim Obszarem Chronionego Krajobrazu.                  

Ekosystemy leśne
 
    Lasy zajmują 1239 ha, tj. 9,6 % powierzchni gminy, z czego lasy  prywatne pokrywają powierzchnię 575 ha. Jest to bardzo mała lesistość. 
Lasy państwowe należą do Nadleśnictwa Strzelce obrębu Hrubieszów. 
Są to lasy grabowe, dębowe, rzadziej brzozowe na siedliskach lasowych świeżych i lasowych mieszanych świeżych. We wschodniej części gminy   założono plantację modrzewia.
 
     Oddziały 137, 140, 142, 143 i 144 zostały objęte ochroną jako lasy glebochronne. Na terenie gminy nie stwierdzono w lasach przemysłowych     uszkodzeń drzewostanów. 
Dużym zagrożeniem jest rabunkowa gospodarka leśna w lasach prywatnych. Zjawisku temu powinno zapobiec opracowanie uproszczonych planów zarządzania w lasach prywatnych.
  Obszar opracowania został zaliczony do subwołyńskiego okręgu botanicznego i podokręgu Działy Grabowieckie. Podokręg ten charakteryzuje się bogactwem gatunków kierunkowych - 188 gatunków, jak również licznie jest reprezentowany przez gatunki geograficzne - 446 gatunków.  W obrębie gminy stwierdzono występowanie następujących gatunków roślin chronionych: - we wcześniej proponowanym rezerwacie „Czechówka” (jest to węzeł ekologiczny regionalnego korytarza ekologicznego dla fauny i flory leśnej, stanowiącego połączenie kompleksów leśnych po obu stronach rzeki Wolicy z lasami Strzeleckiego Parku Krajobrazowego) - oddział nr 150 nadleśnictwa Strzelce (obecnie nie znajduje się na liście rezerwatów projektowanych): - w rezerwacie „Rogów” (uznany za ostoję przyrody rangi europejskiej w systemie CORIN): - dziewięćsił popłocholistny - len złocisty - żmijowiec czerwony - ostrożeń panoński - miłek wiosenny - oman szorstki - zawilec wielkokwiatowy - wisienka karłowata - ożota zwyczajna   

Potencjalną roślinność naturalną na obszarach wierzchowinowych stanowią subkontynentalne grądy lipowo - dębowo - grabowe małopolskiej odmiany wyżynnej.

W obrębie doliny Wolicy są to zbiorowiska łęgowe niżowych siedlisk umiarkowanie zabagnionych - łęgi jesionowo - olszowe

(Na podstawie Studium zagospodarowania przestrzennego gminy Grabowiec)