Nawigacja
Tadeusz Nosko

Tadeusz Nosko - twórca ludowy z Grabowca

Tadeusz Nosko urodził się 1 maja 1928 roku w Siedlisku. 
W okresie okupacji niemieckiej nie był wysiedlony, ponieważ ojciec pracował jako ogrodnik w majątku dziedzica w Siedlisku. Wówczas otrzymał od władz okupacyjnych, zgodę na dalszy pobyt w Bronisławce gdzie wówczas mieszkał wraz z rodzicami i rodzeństwem. Lecz nie na długo, ponieważ z ojcem został aresztowany przez Niemców podczas pacyfikacji gminy Grabowiec. Na prośbę matki Pan Tadeusz został zwolniony, a ojca wywieziono do obozu koncentracyjnego na Majdanku, a następnie do Niemiec na przymusowe roboty. 
Po wyzwoleniu 13 maja 1949 roku Pan Tadeusz został powołany do wojska, służył w pułku w Olsztynie. 
Po powrocie z wojska, w 1951 roku, zatrudnił się w urzędzie gminy jako pracownik umysłowy. W 1954 roku został przeniesiony do Powiatowej Rady Narodowej w Hrubieszowie na stanowisko inspektora skupu i pracował tam do 1958 roku. 12 lutego 1958 roku został wybrany na przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej w Grabowcu. Funkcję tę pełnił do 1969 roku. W latach 1970 - 1971 pracował w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Grabowcu, a następnie do roku 1986 był członkiem zarządu w Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w Grabowcu jako wiceprezes ds. obrotu rolnego. Za całokształt pracy zawodowej i społecznej odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Na emeryturę odszedł w lipcu 1986 roku. Jego hobby to rzeźbiarstwo. Pierwszą rzeźbę wykonał w 1995 roku. Zachęcił go do tego jego wnuk Kamil, gdyż miał zadaną pracę rzeźbiarską do wykonania. 
Dotychczas wykonał około 100 rzeźb. Przedstawiają one przede wszystkim postacie historyczne i postacie świętych. W 1998 roku wyrzeźbił Chrystusa Frasobliwego i kapliczkę dla papieża Jana Pawła II. Rzeźby te Ojcu Świętemu wręczył proboszcz parafii Grabowiec ksiądz Stanisław Budzyński. Swoje rzeźby wystawiał w Nieliszu, Lublinie, Mokrem, Grabowczyku. Jego rzeźby znane są na całym świecie; od USA po Australię. Napisano o nim artykuły w Dzienniku Wschodnim i Tygodniku Zamojskim. Najchętniej rzeźbi w lipie, sośnie i tui. Mieszkał w Grabowcu.

Artykuł w Kronice Tygodnia nr 31 (554) z 6 sierpnia 2002 r.

Kilkadziesiąt rzeźb z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego wystrugał Tadeusz Nosko, artysta ludowy z Grabowca. W jego zbiorach nie brakuje świątków oraz postaci historycznych. Wykonana przez niego kapliczka z figurką Chrystusa Frasobliwego powędrowała aż do Watykanu.
Pan Tadeusz rzeźbiarstwem zajął się dopiero po przejściu na emeryturę, Pierwszą figurkę „chłopaka” wykonałem pod koniec lat osiemdziesiątych.
Wszystko za sprawą wnuczka który zwrócił się do mnie o pomoc w wykonaniu pracy z plastyki. Pionierskie dzieło zobaczył ks. Stanisław Budzyński. Namówił mnie, bym zajął się rzeźbiarstwem. I tak się zaczęło... – wspomina artysta.
W ciągu kilkunastu lat, spod dłuta pana Tadeusza wyszło ponad sto drewnianych rzeźb Chrystus Frasobliwy, Matka Boska Karmiąca, postacie historyczne, to bohaterowie jego dzieł. Znaczną część kolekcji wypełniają rzeźby z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Zawsze marzyłem, by utrwalić postać marszałka. Od czasów szkolnych był on dla mnie kimś wyjątkowym, bohaterem naszych czasów, symbolem Polski. Dlatego w moich zbiorach jest tak dużo "piłsudczyków" - komentuje.
Prace artysty z Grabowca zdobią ściany miejscowego kościoła. Nie brakuje ich w zamojskich muzeach. Wiele z nich trafiło do prywatnych kolekcji zarówno w kraju, jak i za granicą. Cztery lata temu, wykonana przez niego kapliczka z figurką Chrystusa Frasobliwego, powędrowała aż do Watykanu. Zawiózł ją papieżowi Janowi Pawłowi; proboszcz miejscowej parafii.
Świątki i "chłopki”, wystrugane przez pana Tadeusza, można spotkać na jarmarkach, festynach i dożynkach organizowanych na terenie całej Lubelszczyzny.
Każdą wolną chwilę poświęcam swojemu hobby, Są dni, gdy do późnych godzin nocnych siedzę nad swoimi pracami. Lubię to zajęcie i dopóki będę miał siły i zdrowie, nie przestę rzeźbić. - dodaje twórca. Dla Tadeusza Nosko, bodźcem do dalszej pracy są też wciąż napływające od klientów zamówienia. Kończy obecnie płaskorzeźbę Matki Boskiej Karmiącej. Niebawem dzieło to powędruje aż za ocean. Trafi do rodziny mieszkającej w Stanach Zjednoczonych.
Autorka – Anna Dudek

 


 

15.04.2014 r.

W dniu 15.04.2014 r. w południe odbył się w Grabowcu pogrzeb Tadeusza Nosko.

Tadeusz Nosko zmarł 11 kwietnia 2014 roku w wieku 86 lat.
Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Grabowca od 2002 roku. 
Z głębokim żalem pożegnaliśmy szanowanego i zasłużonego dla lokalnej społeczności Tadeusza. Cześć Jego pamięci.

Zarząd Towarzystwa składa wyrazy współczucia żonie Pana Tadeusza, dzieciom, wnukom i całej Rodzinie.

 

 







Pan Tadeusz Nosko wystawia swoje prace podczas Powiatowych Dożynek w Grabowcu 2.09.2007 r.


Fot. Tadeusz Halicki

 


 

Grudzińska Władysława 1920-2000,

twórczyni ludowa z Grabowca

Fot. Tadeusz Halicki. Rok 1977. Władysława Grudzińska w swoim domu prezentuje młodzieży swoje prace

Urodziła się 23 marca 1920 roku w miejscowości Zasmyki (wówczas: gmina Lubitów,pow. kowelski, woj. wołyńskie; obecnie: Ukraina).

W 1945 roku osiedliła się w Grabowcu.

Twórczyni ludowa w zakresie plastyki obrzędowej. Tworzyła różnorodne ozdobygłównie z papieru i słomy. W szczególności były to wycinanki papierowe, łańcuchy choinkowe, palmy wielkanocne, wieńce dożynkowe, pająki.

Zdobyła wiele nagród i wyróżnień. W 1977 roku otrzymała nagrodę specjalną ministrakultury i sztuki za prace wystawione na konkursie „Sztuka ludowa południowejLubelszczyzny”. Także w 1977 roku w konkursie „Ludowe i artystyczne rękodzieło wsi”,zorganizowanym przez Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, otrzymuje II miejsceza prace z zakresu plastyki obrzędowej i wyróżnienie za materiał opisujący zwyczaje rodzinne w kulturze ludowej1683. W 1984 roku w konkursie „Sztuka ludowa Zamojszczyzny” zajęła II miejsce.

W 1984 roku otrzymała także nagrodę wojewody zamojskiego za pracę społeczną i artystyczną. Prace artystki zostały zgromadzone w wielu miejscach m.in. w Muzeum im.Stanisława Staszica w Hrubieszowie (pająk), Krajowym Domu Twórczości Ludowej w Lublinie, Klubie Twórczości Ludowej ZMW w Krakowie 1684.

Założycielka Koła Gospodyń Wiejskich w Grabowcu, członek Stowarzyszenia TwórcówLudowych w Lublinie1685.Zmarła 20 listopada 2000 roku. Została pochowana na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.Mąż: Bonifacy Grudziński 1919-2003 Zmarł, w wieku 84 lata, 2 lutego 2003 r.

Źródło: Grabowiecki Słownik BiograficznyTom 3, biogramy E-JRenata Kulik, Henryk Kulik

Władysława Grudzińska swoje prace wystawia w Zamościu

 

Fot. Tadeusz Halicki.  Rok 1977. Bonifacy Grudziński - mąż Władysławy