Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze.

WSTĘP 

 Stosunkowo późno pojawiły się cmentarze w grupie obiektów zainteresowania historyków i historyków sztuki. Początkowo opisywano wyróżniające się pod względem artystycznym nagrobki, miejsca spoczynku osób zasłużonych, bądź przedstawiano ciekawe inskrypcje nagrobne. Rrak było zainteresowania cmentarzami jako obiektami przestrzennymi i wieloelementowymi, na których oprócz pochówków znajdują się nagrobki i zieleń. Jedynie nieliczne trafiały do opracowywanych od lat 50 - tych katalogów zabytków sztuki. Zwykle były to opisy pojedynczych kamieni nagrobnych. Najwcześniejsze opracowania monograficzne dotyczyły kwater wojennych, a następnie całych cmentarzy, ze zwróceniem największej uwagi na biogramy spoczywających na nich osób. Wiele cmentarzy posiada takie opracowania, ale jeszcze więcej powinno je mieć. Z terenu województwa zamojskiego jedynie cmentarz parafialny w Zamościu i cmentarze tomaszowskie doczekały się monografii. Na pewno wykonać" je należy dla nekropolii szczebrzeskiej i zwierzynieckiej ...

WIĘCEJ >>

Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze. 

 Rozdział II. ZAMOJSKIE CMENTARZE I ICH OSOBLIWOŚCI  

  Województwo zamojskie zajmuje powierzchnię 6.980 km kwadratowych. Jego teren zamieszkują 493364 osoby w 1.138 miejscowościach. W granicach województwa działa 11 kościołów i związków wyznaniowych. Zdecydowanie największą rzeszę ludzi, bo aż 495 tysięcy skupia Kościół Rzymskokatolicki (liczba ta dotyczy Diecezji Zamojsko - Lubaczowskiej, której działalność wykracza poza granice województwa, natomiast parafie w północno- zachodniej części województwa należą do Archidiecezji Lubelskiej). Drugim pod względem liczebności jest Kościół Polsko - Katolicki (6.220 wiernych), trzecim Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (4.900 wiernych). Ponadto, wyznawców swoich posiadają: Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego, Świecki Ruch „Misyjny Epifania", Kościół Zborów Chrystusowych, Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kiyszny oraz Wiara BahaTa. Działalność swą prowadzą poprzez 198 podstawowych struktur administracji kościelnej (parafii, zborów itp.).
Teren objęty opracowaniem posiada 462 cmentarze i mogiły wojenne. Na 172 odbywają się aktualnie pochówki. ...

WIĘCEJ >>

  Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze. GRABOWIEC 

  Cmentarz rzymskokatolicki, d. także prawosławny i grekokatolicki, czynny.

Położenie - 600 m na zachód od kościoła, przy drodze do Siedliska, poza zabudów;). Historia - parafię łacińską w Grabowcu założył w 1394 r. książę Ziemowit IV. Pierwszy kościółek ufundował książę Ziemowit IV w tym samym roku. Był on murowany z kamienia. W roku 1500 kościół spalili Tatarzy. Kolejne trzy świątynie ulegały zniszczeniu także od pożarów. Obecnie istniejący kościół powstał w 1855 r. Jego fundatorami byli właściciele okolicznych majątków oraz włościanie. Cerkiew w Grabował istniała przed 1394 r. Ostatnią świątynię rozebrano w foku 1954. Pierwotnie zmarłych grzebano przy świątyniach. Cmentarz grzebalny poza miastem, założony został dla katolików obydwu obrządków, między 1792 a 1798 rokiem. W latach 1875 -1926 korzystali z niego także prawosławni. Przez cały czas pozostawał w administrowaniu parafii rzymskokatolickiej...

WIĘCEJ >>

Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze. BEREŚĆ 

 Cmentarz prawosławny, d. grekokatołicki, nieczynny.

 
Położenie - przy drodze z Grabowca do Hrubieszowa, w .środku wsi, mięć zabudową, sąsiaduje z cmentarzem z I wojny światowej. Historia - erekcja cerkwi Bere.ściu nie jest znana. W 1863 r. byia ki grekokatolieka cerkiew parafialna z filią Zaborcach. Około 1875 r. zamieniona została na prawosławną, la zaś funkcjonow: do k. II wojny światowej. Cmentarz grzebalny założono, prawdopodobnie, w XIX dla grekokatolików, po 1875 r. korzysta li z niego (akże prawosławni, do chwili wyznaczenia nowego cmentarza na początku XX w. Ostatnie zachowane nagrobki pochodzą z 1912 r... WIĘCEJ >>

Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze. TUCZĘPY
 

Cmentarz rzymskokatolicki, d. prawosławny i grekokatolicki, czynny.

Położenie - 200 m na północny - wschód od kościoła, przy drodze do Wojsławic, między zabudową. 
Historia - w Tuczępach była parafialna cerkiew grekokatolicka, nieznanej erekcji. Około 1875 r, zamieniona została na prawosławna, ta zaś w 1920 r. na parafię rzymskokatolicką. Ostatnia cerkiew, rozebrana w 1938 r., stalą w miejscu obecnego kościoła, budowanego w latach 1939-1957. Cmentarz grzebalny pierwotnie byl wokół cerkwi. W XIX w., w czasach parafii grekokatolickiej, przeniesiony został w nowe miejsce. Z czasem korzystali z niego prawosławni, a następnie rzymskokatolicy. Najstarszy zachowany nagrobek z czytelną inskrypcją pochodzi z 1886. WIĘCEJ >>

Danuta Kawałko - Zamojskie cmentarze. WOLICA UCHAŃSKA

Cmentarz z I wojny światowej, nieczynny.

Położenie - na zachodnim krańcu wsi, przy drodze z Grabowca do Skierbieszowa, na szczycie wzniesienia. 
Historia - cmentarz założony został po 1915 r., choć niewykluczone, że dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. I ponownie wykorzystany podczas II wojny światowej. Układ - wydłużony czworobk o powierzchni 0,07 ha. Cmentarz posiada 4 kwatery, wydzielone przez krzyżujące się alejki. W północnej części kopiec ziemny. Stan zachowania - na cmentarzu znajduj się mogiły zbiorowe i kopiec ziemny z I wojny światowej. Na mogiłach w części południowej wtórne pochówki z II wojny światowej, z betonowymi płytami, metalowymi i drewnianymi krzyżami.

WIĘCEJ >>     Zdjęcia >>