Zapewne nie wszyscy wiedzą, że w Chełmie powstał okazały pomnik na którym wykuto napis: "Pamięci Polaków pomordowanych na Kresach Wschodnich, ofiar ludobójstwa dokananego przez nacjonalistów ukraińskich członków OUN-UPA w latach 1943-1945, oraz tych braci Ukraińców, którzy za ratowanie Polaków zapłacili cenę najwyższą".

Pomnik uroczyście odsłonięto 17 września 2011 r. Organizacją budowy Pomnika zajmowało się Stowarzyszenie "Pamięć i Nadzieja" pod przewodnictwem Stanisława Senkowskiego i Franciszka Golika.

Warto podkreślić, że jest to jedyny w Polsce pomnik, gdzie w treści napisu użyto wówczas określenia ludobójsto a nie jak niektórzy politycy mówili, że były to   "znamiona ludobójstwa".

Dopiero 7 lipca 2016 r. Senat Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę w sprawie ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach Rzeczypospolitej, postulując ustanowienie 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP.

Izba podjęła wniesioną przez grupę senatorów uchwałę po długiej i burzliwej dyskusji. Głosi ona: „W lipcu 2016 roku przypada 73. rocznica apogeum fali zbrodni, której na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej dopuściły się Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) oraz SS „Galizien” i ukraińskie formacje kolaboranckie. W wyniku ludobójstwa w latach 1939 – 1945 zamordowanych zostało sto kilkadziesiąt tysięcy obywateli II RP. Ich dokładna liczba do dziś nie jest znana, a wielu z nich wciąż nie doczekało się godnego pochówku i upamiętnienia. W rzeziach oprócz Polaków ginęli także Żydzi, Ormianie, Czesi, przedstawiciele innych mniejszości narodowych, a także Ukraińcy starający się pomóc ofiarom. To tragiczne doświadczenie powinno być przywrócone pamięci historycznej współczesnych pokoleń”.

W uchwale czytamy m.in.: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd obywatelom II RP bestialsko pomordowanym przez ukraińskich nacjonalistów”. Jednocześnie Izba   wyraża najwyższe uznanie samoobronom kresowym, żołnierzom Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i innych formacji niepodległościowych, którzy podjęli heroiczną walkę w obronie ofiar. Senatorzy wyrażają szacunek i wdzięczność tym Ukraińcom, którzy narażając własne życie, ratowali Polaków, a  jednocześnie apeluje do Prezydenta RP o uhonorowanie wszystkich zasłużonych odznaczeniami państwowymi. „Ofiary zbrodni popełnionych w latach 40. przez ukraińskich nacjonalistów do tej pory nie zostały w sposób należyty upamiętnione, a masowe mordy nie zostały nazwane, zgodnie z prawdą historyczną, ludobójstwem” - napisali senatorowie. Senat postuluje, aby Sejm ustanowił dzień 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP.

Izba wyraża także szacunek dla Kresowian i ich potomków oraz ludzi dobrej woli, „którzy od dziesiątków lat domagają się prawdy o ludobójstwie i troszczą się o pamięć o ofiarach, kierując się mottem "Nie o zemstę, lecz o pamięć wołają ofiary”.

22 lipca 2016 r., Sejm podjął uchwałę, w myśl której, dzień 11. lipca będzie Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. 

Każdego roku przy Pomniku Wołyńskim w Chełmie organizowane są uroczystości w hołdzie pomordowanym Polakom na dawnych  Kresach Wschodnich.

Zapraszam do pobrania i zapznania się z Kroniką Stowarzyszenia.

Tadeusz Halicki

Plik Kroniki do pobrania >> pdf 22,9 KB